Redaksiyon Tercüme Nedir?
Redaksiyon, sözlük anlamına göre yazılmış bir metin üzerinde
gereken düzeltmeleri yaparak yazıyı yayıma hazır duruma getirmektir (TDK, Güncel
Türkçe Sözlük). Çeviri bağlamında ise tamamlanmış bir çeviri üzerindeki
hataların düzeltilmesi anlamına gelmektedir. Bu hatalar; imla, gramer ve noktama
işareti kurallarına uyulmamasından; kaynak metinle tutarsız olan çevirilerden;
anlam bozukluğu ve hatalı cümlelerin bulunmasından; yanlış terim kullanımından;
müşteri isteklerinin dikkate alınmamasından ötürü kaynaklanabilmektedir.
Sözlü çevirinin anlıksal gelişen bir süreci kapsaması sebebiyle bu alanda
yapılan mikro hatalar gözardı edilebilmektedir. Ancak yazılı çeviri, daha uzun
bir dönemi kapsamakta ve daha geniş kitlelere seslenmekte olduğu için bu alanda
yapılan hatalar büyük sorunlara yol açmaktadır. Medikal çeviride yapılan hatalar
insan hayatını tehlikeye sokabilirken; reklam çevirisinde yapılan hatalar ise
marka imajını zedeleyebilmekte; ürünün yanlış tanıtılmasına sebep
olabilmektedir. Çevirmen, ne kadar deneyimli ve başarılı olursa olsun çeviri
sürecinde gözünden kaçan noktalar olabilir. En ufak bir hatanın kabul edilmediği
bu alanlarda çevirmenin tamamladığı çeviri metnini redaksiyon sürecinden
geçirmesi bu yüzden önemlidir.
Redaksiyon işlemi, çevirmen ya da düzeltmen tarafından yapılabilmekte; bu işlem
kurumsal tercihlere göre değişebilmektedir. Ancak redaksiyon işlemini yapacak
olan kişinin anadilinin metnin hedef dili olması çok önemlidir. Redaksiyonun
titizlikle yapılması çevirinin kalitesi ve kurumsal itibar açısından gerekli bir
süreçtir. Basit dilbilgisi hatalarında bile cümle kulağa doğru gelse de cümlenin
bütün anlamı değişebilir. Bu da çevirmene olan güvenin azalmasına, müşteriyle
anlaşmazlıkların ortaya çıkmasına, iki tarafın da maddi ve manevi zarara
uğramasına sebep olur.
Redaksiyon yapılırken metin türü, hedef kitle, metnin içeriği, müşteri istekleri
ve biçim kılavuzu dikkate alınmalıdır. Çünkü her çeviri metni, bağlama göre
şekillenmektedir. Örneğin; “activate” kelimesini “aktive etmek” ya da
“etkinleştirmek” diye çevirmek mümkündür. Burda son kararı vermemizi sağlayan
unsur hedef kitlenin özellikleridir. Müşterinin “aktive etmek” kelimesinin
kullanılmasını belirtmesi durumunda bu kelimeyi “etkinleştirmek” diye çevirmemiz
büyük bir hataya sebep olacaktır. Düzeltmenin de bu kuralları dikkate alması,
çevirmenin gözünden kaçan bu noktaların üzerinde durması gerekmektedir.
Redaksiyon sırasında düzeltmen bilgisayar destekli çeviri araçlarından
yararlanabilir. Böylece hatalar otomatik bir şekilde düzeltilir, zamandan
tasarruf sağlanır, düzeltmen çeviri metnini kolaylıkla redakte edebilir.
Özellikle kısa sürede yapılması gereken büyük projelerde çeviri araçlarının bu
anlamda büyük bir kolaylık sağladığı görülür. Ancak bu işlem sırasında salt
araçlara bağlı kalmamak; metni eleştirel bir yaklaşımla ele almak ayrıca önem
taşır. Çünkü çeviri araçlarının hedef ve kaynak dilin kendine has
özelliklerinden dolayı çeşitli hataları tanıyamadığı bilinmektedir.
Çok sayıda hata içeren uzun çeviri metinlerinin redaksiyondan geçmesi zaman
alabilmekte; projeyi yavaşlatabilmektedir. Güncel çeviri araçlarından
yararlanılarak çeviri esnasında redaksiyon işlemini gerçekleştirmek böyle
durumlarda etkili sonuçların alınmasını sağlar. Bu yüzden çeviri işletmelerinin
çalışanlarına gerekli donanımı sağlaması önemlidir.
telefon
